Δημοσιεύθηκε στον τύπο  της Καρδίτσας σε δύο συνέχειες

στις 12 και 15 Νοέμβρη 2020

 ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΟΝΙΚΗ ΚΑΙ

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΠΛΗΜΜΥΡΑ ΤΗΣ 18-9-2020

Προτάσεις για αποφυγή ή περιορισμό νέων καταστροφών

Του Σωκράτη Βασιλάκου

Με όση αντικειμενικότητα μπορούμε, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τα αίτια και να επισημάνουμε ευθύνες, όχι μόνο για την πρόσφατη πλημμύρα, αλλά και για τις προηγούμενες που δεν ήταν λίγες. Ακόμη θα κάνουμε προτάσεις που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, προκειμένου να αποφύγουμε επανάληψη πλημμυρών με τόσες καταστροφικές συνέπειες

1. Η πρώτη πλημμύρα έγινε το έτος 1994 (προηγήθηκε μικρότερη το 1992). Το νερό δεν πέρασε στην πόλη αλλά περιορίστηκε στη ζώνη μεταξύ των ποταμιών Καράμπαλη και Γάβρα και των γύρω περιοχών νότια και ανατολικά της πόλης καθώς και στην περιοχή του Μαύρικα, όπου αργότερα εγκαταστάθηκε ο οικισμός Ρομά. Οι ζημιές στις αγροτικές εκτάσεις και εγκαταστάσεις ήταν τεράστιες. Οι τότε υπηρεσίες και διοικούντες το νομό, βλέποντας την απειλητική εξέλιξη του φαινομένου μπάζωσαν  το δρόμο με αδρανή υλικά ακριβώς στη γέφυρα Καρδίτσας – Σμοκόβου, (στάβλος Κόρακα) από τη μεριά της πόλης και έτσι αποφεύχθηκε η είσοδος νερών σε αυτή. Τα αδρανή υλικά τα είχαν από αρκετά πριν αποθηκευμένα ακριβώς δίπλα στη γέφυρα.  Τότε (1994), ύστερα από την καταστροφή, (όπως συνήθως γίνεται) το Υπουργείο Δημόσιων Έργων ενδιαφέρθηκε για κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων και ανακοίνωσε ένα σημαντικό οικονομικό πακέτο, που τελικά περιορίστηκε μόνο στον καθαρισμό του ποταμιού Γάβρα, (αυτός που καθαρίζεται τώρα, ύστερα από 26 χρόνια! Έπρεπε δηλαδή να γίνει νέα καταστροφή για να γίνουν τα αυτονόητα;) ενώ για τον καθαρισμό του Καράμπαλη και για άλλες παρεμβάσεις έμειναν μόνο οι υποσχέσεις και οι βαρύγδουπες ανακοινώσεις του τότε Υπουργού Κώστα Λαλιώτη.
2. Η δεύτερη πλημμύρα έγινε το έτος 1997, μόλις τρία χρόνια αργότερα, με την ίδια περίπου ένταση, παρόμοιες καταστροφικές συνέπειες και περίπου στις ίδιες περιοχές. Ο οικισμός Ρομά δεν είχε εγκατασταθεί ακόμη. Πάλι φράχθηκε ο ίδιος δρόμος με αδρανή υλικά όπως παραπάνω αναφέρουμε και αποφεύχθηκε πάλι η δίοδος νερών στην πόλη.
3. Η Τρίτη πλημμύρα έγινε το Φλεβάρη του 2012, με τα ίδια χαρακτηριστικά όπως και οι προηγούμενες ενώ αυτή τη φορά τα νερά καταπάτησαν και τον οικισμό των Ρομά που ήδη δημιουργήθηκε, προκαλώντας σοβαρότατες υλικές ζημιές στα σπίτια κλπ. Στην πόλη δεν μπήκε νερό.

Πέρα από τις παραπάνω έγιναν και άλλες πλημμύρες στις ίδιες περιοχές μικρότερης έντασης, από υπερχείλιση των ίδιων ποταμών Καράμπαλη και Γάβρα και φυσικά με μικρότερες ζημιές.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ:

1. Η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου προγραμματισμού άμεσης επέμβασης και αντιμετώπισης πλημμυρικών φαινομένων, για το οποίο αναφερόμαστε λεπτομερειακά στις προτάσεις
2. Η απουσία αποθηκών αδρανών υλικών δίπλα στις γέφυρες και σε άλλα επικίνδυνα σημεία. Επεξηγούμε στις προτάσεις
3. ΟΙ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΙΟΥ ΓΑΒΡΑ: Οι 4 γέφυρες (Παπαράτζα, μνημείο των αδελφών Ζαφειρόπουλου, δρόμο Καρδίτσας Σμοκόβου στο σταύλο Κόρακα και συνοικία Αγ. Παντελεήμονα) έχουν σημαντικά περιορισμένο το εμβαδόν ανοίγματος διέλευσης του νερού εξαιτίας συγκέντρωσης λίθων, μπαζών και κορμών δένδρων. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι η γέφυρα στο σταύλο Κόρακα, έχει άνοιγμα σε σχέση με τις διαστάσεις της, μικρότερο κατά 25-30% από την εποχή της κατασκευής της (λίγο πριν το 2010), διότι οι εργολάβοι άφησαν ακριβώς κάτω από τη γέφυρα, βλέπε.φωτογραφία, πέτρες και μπάζα σχεδόν όσα υπάρχουν σήμερα,. Τότε, ό ίδιος είχα επισημάνει αυτή τη κατάσταση και ενημέρωσα σχετικά την αρμόδια τεχνική υπηρεσία αλλά δυστυχώς δεν έγινε τίποτα. Άλλωστε οι μηχανικοί που παρέλαβαν το έργο όφειλαν από μόνοι τους να απαιτήσουν το αυτονόητο, δηλαδή  να καθαριστεί η γέφυρα. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι και στο μικρό άνοιγμα αυτής της γέφυρας οφείλεται σε ένα βαθμό η είσοδος των νερών στην πόλη.
4. Όλες οι κοίτες των ποταμιών έχουν στενέψει από χώματα και δένδρα, αφού είναι ακαθάριστα ο μεν Γάβρας από το 1994 ο δε Καράμπαλης από αμνημονεύτων ετών..

ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ:

1. Οι τρεις προηγούμενες μεγάλες πλημμύρες (1994, 1997, 2012) και αρκετές άλλες μικρότερης έντασης, ήταν αρκετές για να σημάνει από τους υπεύθυνους συναγερμός, προκειμένου ξεκινήσει άμεσα αντιπλημμυρικός σχεδιασμός και να ληφθούν μακροχρόνια μέτρα θωράκισης της πόλης αλλά και των αγροτικών εκτάσεων και εγκαταστάσεων. Αναρωτιέται κανείς: Μα τι άλλο θα έπρεπε να συμβεί ώστε οι διοικούντες την πόλη και το νομό να πράξουν τα αυτονόητα;
2. Για τις ακαθάριστες κοίτες των ποταμών αναφέραμε παραπάνω, κάτι που αποτέλεσε σοβαρή αιτία της καταστροφής. Έπρεπε να γίνει η πλημμύρα του Σεπτέμβρη για να ξεκινήσει η επιχείρηση καθάρισμα; Γιατί δεν την έκαναν ενωρίτερα και την κάνουν τώρα; Πιστεύουμε ότι το κόστος των υλικών ζημιών (πέρα από την ψυχική οδύνη και θανάτους) που προκάλεσε η τελευταία πλημμύρα στο νομό μας παραλληλίζεται σε μέγεθος με το κόστος που θα απαιτούνταν για 100 τουλάχιστο χρόνια συνεχούς αντιπλημμυρικής προστασίας.
3. Ενώ υπήρχε η εμπειρία από τις πλημμύρες 1994 και 1997 κατά τις οποίες οι τότε διοικούντες έφραξαν με μπάζα τα επικίνδυνα σημεία διόδου του νερού προς την πόλη, γιατί δεν έγινε και στην πρόσφατη πλημμύρα το ίδιο;
4. Το 1994 ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης, είχε ανακοινώσει πακέτο μέτρων μεταξύ των οποίων και ο καθαρισμός του Καράμπαλη. Όμως κανένας αυτοδιοικητικός παράγοντας δεν ενδιαφέρθηκε αποτελεσματικά και για τον καθαρισμό αυτό. Μετά από κάθε πλημμύρα όλα ξεχνιούνταν (!!!) και ας άφηναν πίσω τους τεράστιο καταστροφικό αποτύπωμα.
5. Με την ευκαιρία θα πρέπει να καταλογιστούν σοβαρές ευθύνες και σε όλους εκείνους που έβαλαν την υπογραφή τους για να δημιουργηθεί ο οικισμός Ρομά στο Μαύρικα, μια αποδεδειγμένα (από τις δύο τουλάχιστον προηγούμενες πλημμύρες 1994,1997) έντονα πλημμυροπαθή περιοχή. Σε κάθε πλημμύρα οι Ρομά υποφέρουν και αναστενάζουν.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ :

1. Θεωρούμε ότι δεν είναι λίγες οι πλημμύρες και οι καταστροφές που πραγματοποιήθηκαν προκειμένου. ο νομός Καρδίτσας να χαρακτηριστεί πλημμυροπαθής, ώστε η πολιτεία να αντιμετωπίσει με ιδιαίτερο και αποτελεσματικό τρόπο την κατάσταση. Το κόστος αντιπλημμυρικής θωράκισης του νομού και η συνεχής παρακολούθηση και έλεγχος της αποτελεσματικότητας των αντιπλημμυρικών έργων θα είναι κατά πολύ μικρότερο από το κόστος ζωϊκού κεφαλαίου και υλικών ζημιών καθώς και της ψυχικής οδύνης από τις επερχόμενες πλημμύρες. Δεν μετριούνται οι  ενδεχόμενες απώλειες ανθρώπων.
2. Να γίνει αντιπλημμυρική μελέτη από ειδική επιστημονική ομάδα και με βάση τα πορίσματά της να εκτελεστούν από τη πολιτεία τα ανάλογα έργα.
3. Μέχρι να γίνει η παραπάνω μελέτη, οι αρμόδιες υπηρεσίες του νομού, μπορούν και πρέπει, να προχωρήσουν άμεσα σε τοπογραφική αποτύπωση των υψομετρικών διαφορών του αναχώματος ποταμού Γάβρα (μόνο από το Γάβρα μπορεί να πλημμυρήσει η πόλη) και να ενισχυθούν (μπαζωθούν) με αδρανή υλικά τα χαμηλότερα και εν δυνάμει επικίνδυνα σημεία. Το κόστος αυτό είναι μικρό και μπορεί να γίνει με δαπάνες της Περιφέρειας.
4. Άμεσα πρέπει να καθαριστούν οι 4 γέφυρες του Γάβρα (Παπαράτζας, μνημείο Αφών Ζαφειρόπουλου, Κόρακα, Αγ. Παντελεήμονα) που τα ανοίγματά τους έχουν στενέψει από μπάζα και κορμούς δένδρων. Και φυσικά να ελέγχονται και να καθαρίζονται συχνά. Στις φωτογραφίες φαίνονται τα παραπάνω αναφερόμενα. Στη γέφυρα Παπαράτζας πρέπει να καταδαφιστεί η παλιά διότι δυσκολεύει τον καθαρισμό της και περιορίζει το άνοιγμα. Στη γέφυρα Κόρακα, επισημαίνουμε κακή μελέτη κατασκευής, όσον αφορά το συνολικό άνοιγμα αφού έπρεπε να γίνει τουλάχιστο ένα μέτρο υψηλότερη, που σημαίνει ότι και ο δρόμος θα ήταν το ίδιο υψηλότερος και έτσι θα περνούσε μεγαλύτερος όγκος νερού στη μονάδα του χρόνου, ενώ η υπερύψωση του δρόμου κατά ένα μέτρο θα εμπόδιζε τα νερά να κατευθυνθούν στην πόλη. Στη στενότητα του ανοίγματος αυτής της γέφυρας (μπάζα και ύψος) οφείλεται σε ένα βαθμό και η πλημμύρα της πόλης.
5. Σε κάθε μία από τις 4 προαναφερόμενες γέφυρες και σε μικρή απόσταση, σχεδόν δίπλα και όπου αλλού κρίνεται αναγκαίο, να δημιουργηθούν αποθήκες αδρανών υλικών, με τόση ποσότητα όση είναι αναγκαία, για να φραγεί άμεσα η δίοδος νερού προς την πόλη όταν υπάρξει ανάγκη. Σε περίπτωση πλημμυρικών φαινομένων και όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι το νερό απειλεί με είσοδο στην πόλη, άμεσα επιστρατεύονται προσωπικό και μηχανήματα (φορτωτές, φορτηγά κ.λπ) και βρίσκονται σε επιφυλακή, δίπλα ακριβώς στο χώρο ενδεχόμενης παρέμβασης και όσο διαρκεί το καιρικό φαινόμενο, ώστε αν χρειαστεί, άμεσα, εκείνη τι στιγμή να παρέμβουν και να φράξουν τα προσπελάσιμα από νερά σημεία, αποτρέποντας έτσι την είσοδο αυτών στην πόλη. Αυτό επιβάλλεται να το προβλέπει ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός.
6. Επιβάλλεται να ξεκινήσει άμεσα σχεδιασμός αντιμετώπισης πλημμυρών στο νομό μας, κάτι που δεν υπάρχει και για το οποίο ελέγχονται όλοι οι κατά καιρούς διοικούντες την πόλη και το νομό. Εάν υπήρχε μάλλον δεν θα πλημμύριζε η πόλη.
7. Θα πρέπει να έγινε κατανοητό ότι δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός αφού κατακαθίσει η σκόνη της καταστροφής. Οι πολίτες δεν πρέπει να μένουν με τα χέρια σταυρωμένα, περιμένοντας την επόμενη καταστροφή, και κάποια ενδεχομένως οικονομική αποζημίωση σε κάποιους, ούτε να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στους διοικούντες, αφού πλέον αντιληφθήκαμε πως διοικούν. Οφείλουμε να παίρνουμε θέση με όποιο τρόπο μπορούμε, αναδείχνοντας το πρόβλημα. Μία επίσκεψη διαμαρτυρίας στους αρμόδιους, ένα δημοσίευμα, διαρκής συζήτηση στους χώρους δουλειάς, ψυχαγωγίας, στο σπίτι στις παρέες και οπουδήποτε. Το θέμα ενδιαφέρει και συμφέρει να παραμένει στην επικαιρότητα δια παντός.

        ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΟΥΝΤΩΝ ΚΑΙ Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥΣ                      

Προκειμένου ο κάθε αναγνώστης να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και να καταλογίσει ο ίδιος ευθύνες, παραθέτουμε κατάλογο με τους διοικούντες το νομό και το δήμο Καρδίτσας κατά τις πλημμυρικές περιόδους:

Νομάρχες – Αντιπεριφερειάρχες

Παπαλός Κων/νος                                                                              2011-2014  Αλεξάκος Φώτης                                                                                2014-2018 Τσιάκος Βασίλης                                                                                 2019-       

. Από τη μεριά μας, θεωρούμε ότι σχεδόν όλοι φέρνουν ευθύνη, άλλοι μεγαλύτερη και άλλοι μικρότερη,  όμως δεν βρέθηκε ούτε ένας που να έχει το θάρρος, τη λεβεντιά και την πολιτική ανδρεία, να βγει και να αναλάβει τις όποιες ευθύνες του, να ζητήσει συγγνώμη από το λαό της Καρδίτσας, και γιατί όχι να υποβάλλει ακόμη και την παραίτησή του.

Εφόσον το βρίσκετε ενδιαφέρον, προωθήστε το